Γ.Σ. Απόλλων Σμύρνης
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γ.Σ. Απόλλων Σμύρνης
Το σημερινό έμβλημα του Απόλλωνα
Πλήρες όνομα
Γυμνασικός ΣύλλογοςΑπόλλων Σμύρνης
Ψευδώνυμο
Ελαφρά Ταξιαρχία
Σύντομο όνομα
Απόλλων Σμύρνης
Έτος ίδρυσης
1890
Έδρα
Γήπεδο "Γιώργος Καμάρας"Αθήνα (Ριζούπολη)
Χωρητικότητα
14,200 θέσεις
Πρόεδρος
Αριστείδης Καμάρας
Προπονητής
Νίκος Καρούλιας
Κατηγορία
Γ΄ Εθνική
Ο Γ.Σ. Απόλλων Σμύρνης (γνωστός και ως Απόλλων Αθηνών) είναι γυμναστικός σύλλογος με έδρα τη Ριζούπολη, συνοικία του 5ου διαμερίσματος του Δήμου Αθηναίων. Ιδρύθηκε αρχικά στη Σμύρνη της Μ. Ασίας και μεταφέρθηκε στην Αθήνα κατά τη Μικρασιατική Καταστροφή το 1922. Μετά τον ξεριζωμό βρέθηκε στο Ρουφ. Στη σημερινή του έδρα εγκαταστάθηκε μετά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Μολονότι ο Απόλλων καλλιεργεί τέσσερα αθλήματα (ποδόσφαιρο, μπάσκετ, βόλεϊ και πάλη), είναι γνωστός σχεδόν αποκλειστικά για την ποδοσφαιρική του ομάδα η οποία πρωταγωνιστούσε στην Α' Εθνική κατηγορία από τη σύστασή της μέχρι και τα τέλη της δεκαετίας του '90.
Τα πρώτα χρόνια
Ο Απόλλων ιδρύθηκε το 1890 στην ακμάζουσα Σμύρνη από μια ομάδα Ελλήνων. Τα μισά περίπου από τα μέλη του, μεταξύ των οποίων ο μητροπολίτης Χρυσόστομος Σμύρνης και ο Εμμανουήλ Σάμιος, είχαν αποχωρήσει από τον προϋπάρχοντα Ορφέα. Ως χρώματα του συλλόγου επιλέχθηκαν αυτά της ελληνικής σημαίας, για να καταδειχθεί ο αποκλειστικά ελληνικός χαρακτήρας της ομάδας μέσα στην τουρκοκρατούμενη πόλη.
Πρώτο τμήμα του νέου συλλόγου ήταν το Φιλαρμονικό, ενώ δύο χρόνια αργότερα προστέθηκαν το Αθλητικό και το Πεζοπορικό. Γρήγορα ο Απόλλων απέκτησε ιδιόκτητο γήπεδο, όπου προπονούνταν οι αθλητές του και διοργανώνονταν αγώνες. Έγινε έτσι πόλος έλξης για τους χιλιάδες Έλληνες της Σμύρνης.
Το 1901 ο Απόλλων διοργανώνει τις πρώτες λεμβοδρομίες, ενώ από το 1904 διοργανώνει τα "Απολλώνια", τα οποία ήταν η μεγαλύτερη αθλητική διοργάνωση της πόλης μέχρι τη Μικρασιατική Καταστροφή - συνολικά έγιναν δέκα διοργανώσεις, στις οποίες συμμετείχαν ομάδες από όλες τις εθνοτικές ομάδες της Σμύρνης πλην της τουρκικής. Η επιτυχία τους ήταν τόσο μεγάλη, που διεξάγονταν υπό την αιγίδα του τούρκου νομάρχη. Από εκείνη την εποχή ξεκινά και η αντιπαλότητα των φίλων του Απόλλωνα με αυτούς του συμπολίτη Πανιωνίου, για το ποια ομάδα έχει τα αθλητικά πρωτεία στην Σμύρνη. Η διαμάχη όμως είχε και κοινωνικές προεκτάσεις, αφού ο Απόλλων υποστηριζόταν κυρίως από τα λαϊκά στρώματα, εν αντιθέσει με τον Πανιώνιο που ήταν η αγαπημένη ομάδα των μεγαλοαστών. Παρά την αντιπαλότητα, οι αθλητές του συμμετείχαν συχνά στους Πανιώνιους Αγώνες κατακτώντας αρκετές πρωτιές.
Καθ' όλη αυτήν την περίοδο, πέρα από τα τοπικά πρωταθλήματα, ο Απόλλων συμμετείχε με αποστολές και στους Πανελληνίους Αγώνες που διεξάγονταν στην Αθήνα. Επίσης, ανέδειξε τους ολυμπιονίκες του Πεντάθλου Θεολόγο Αναστασόγλου και Ματθαίο Δεσποτόπουλο στη Μεσολυμπιάδα του 1906.
Το 1910, υπό την επιρροή της αγγλικής κοινότητας της Σμύρνης, οργανώνεται για πρώτη φορά το Ποδοσφαιρικό τμήμα, το οποίο έμελλε να γίνει το σπουδαιότερο του συλλόγου. Γρήγορα η ποδοσφαιρική ομάδα έγινε η μόνιμη πρωταθλήτρια της περιοχής. Έδωσε μάλιστα δύο παίκτες στην Εθνική Ομάδα που συμμετείχε στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αμβέρσας το 1920.
Οι πρώτες δεκαετίες στην Αθήνα
H θρυλική "Ελαφρά Ταξιαρχία" του 1938
Με τη μικρασιατική καταστροφή ο Απόλλων ακολούθησε τη μοίρα του ελληνισμού της Σμύρνης, περνώντας στην αντίπερα πλευρά του Αιγαίου, και συγκεκριμένα στην Αθήνα.
Προσωρινή του έδρα -για ένα χρόνο- ήταν ένα γήπεδο στους στύλους του Ολυμπίου Διός, κοντά στην Πλατεία Συντάγματος. Το 1923 μετακόμισε στο Ρουφ και δημιούργησε μία πολύ δυνατή ομάδα, η οποία πρωταγωνιστούσε στο Πρωτάθλημα Αθηνών. Όταν το 1930 ξεκίνησε το Πανελλήνιο Πρωτάθλημα (κάτι σαν play-offs, όπου προκρίνονταν οι καλύτεροι των τοπικών πρωταθλημάτων), ο Απόλλων ήταν από τις ομάδες που συμμετείχαν αδιαλείπτως.
Συνολικά μεταξύ '22-'40 κατέκτησε δύο τίτλους στην Αθήνα ('23-'24 και '37-'38), ενώ δύο φορές έχασε στις λεπτομέρειες το Πανελλήνιο Πρωτάθλημα. Η πρωταθλήτρια Αθηνών ομάδα του 1938, με το θρυλικό επιθετικό Βασίλη Γρηγοριάδη, έλαβε από τον τύπο το προσωνύμιο της Ελαφράς Ταξιαρχίας που τη συνοδεύει μέχρι σήμερα.
Ο Απόλλων της Ριζούπολης
Το 1946 η Εταιρία Σιδηροδρόμων απαλλοτριώνει το γήπεδο του Ρουφ και ο Απόλλων αναγκάζεται να μετακομίσει στη Ριζούπολη, δίπλα στο εργοστάσιο δίσκων της Columbia, όπου κτίζει νέο γήπεδο. Το γήπεδο εγκαινιάζεται επίσημα στις 17 Οκτωβρίου 1948 παρουσία 10.000 φιλάθλων, με τιμητικό αγώνα ανάμεσα σε μικτή ομάδα των προσφυγικών σωματείων (Απόλλων, Πανιώνιος, ΑΕΚ) και μικτή ομάδα των «γηγενών» ΠΑΟ και ΟΣΦΠ.
Η μετακόμιση στη Ριζούπολη συνδέεται με τη δημιουργία μιας ομάδας που παίζει εντυπωσιακό ποδόσφαιρο, αλλά δεν καταφέρνει να κερδίσει τίτλους πλην αυτού του πρωταθλητή Αθηνών, το '48 και το '58. Την περίοδο αυτή ο Απόλλων αποκτά χιλιάδες νέους οπαδούς. Το κοινό του δεν είναι πια μόνο μικρασιάτες πρόσφυγες, αλλά και εσωτερικοί μετανάστες από κάθε μεριά της Ελλάδας που θαυμάζουν το στυλ παιχνιδιού του υπό την καθοδήγηση σπουδαίων ξένων προπονητών, όπως οι Σιμονόφσκι, Μπούζακ, Ντόλκος, Ζόνλαϊ. Τη φανέλα του Απόλλωνα εκείνων των δεκαετιών φόρεσαν παίκτες όπως οι αδελφοί Γιώργος και Αριστείδης Καμάρας, Μπάμπης Παπάζογλου, Στάθης Τσανακτσής, Κώστας Βερτσώνης.
Επαγγελματική περίοδος
Στα τέλη της δεκαετίας του '70, το ποδόσφαιρο στην Ελλάδα γίνεται επαγγελματικό. Οι ισχυρές και πλούσιες ομάδες του λεκανοπεδίου (Ολυμπιακός, Παναθηναϊκός, ΑΕΚ) κυριαρχούν πλήρως, με αποτέλεσμα ο Απόλλων να περιορίζεται σε δευτερεύοντα ρόλο, λειτουργώντας κυρίως ως «εργοστάσιο παραγωγής ταλέντων». Το 1987 υποβιβάζεται στη Β' Εθνική, αλλά επιστρέφει στην Α' την αμέσως επόμενη χρονιά.
Εξαίρεση στη μετριότητα αποτελεί η τριετία '94-96. Υπό την καθοδήγηση του Γιάννη Παθιακάκη, ο Απόλλων δημιουργεί ένα νεανικό σύνολο με εξαιρετικούς ποδοσφαιριστές που παίζει ποιοτικότατο ποδόσφαιρο. Το 1995 κερδίζει τη συμμετοχή του στο Κύπελλο ΟΥΕΦΑ για πρώτη και μοναδική φορά στην ιστορία του, ενώ την επόμενη χρονιά προκρίνεται στον τελικό του Κυπέλλου Ελλάδος, όπου ηττάται από την ΑΕΚ.
Αμέσως μετά την εξαιρετική διετία, ξεκινά η παρακμή της ομάδας. Οι κορυφαίοι νέοι παίκτες της πωλούνται σε μεγαλύτερες ομάδες (Ντέμης Νικολαΐδης, Θεόφιλος Καρασαββίδης, Μπλένταρ Κόλα), άλλοι γηραιότεροι (Αντώνης Μήνου, Φρανκ Κλόπας, Τάσος Μητρόπουλος) αποχωρούν αλλά δεν αναπληρώνονται με ισάξιους. Για τέσσερα ακόμα χρόνια ο Απόλλων παραμένει στην Α' Εθνική, συνήθως γλιτώνοντας τον υποβιβασμό στους τελευταίους αγώνες.
[Επεξεργασία] Η τραγική δεκαετία του 2000
Το 2000 ο Απόλλων υποβιβάζεται στη Β΄ Εθνική και ξεκινά η κάθετη πτώση, από την οποία δεν κατάφερε ποτέ να ανακάμψει. Θα ακολουθήσουν δύο ακόμα υποβιβασμοί, το 2005 για πρώτη φορά στη Γ΄ Εθνική και το 2007 στο ερασιτεχνικό Περιφερειακό Πρωτάθλημα.
Η ομάδα θα παραμείνει στο Περιφερειακό μέχρι τη σαιζόν 2009-10, όταν κατακτά την πρώτη θέση στον 8ο όμιλο και προβιβάζεται στη Γ' Εθνική.
Έμβλημα
Πρώτο έμβλημα του συλλόγου, από το 1894, ήταν οι τρεις δρομείς. Το 1910 έμβλημα της ποδοσφαιρικής ομάδας γίνεται ο αρχαιοελληνικός αγκυλωτός σταυρός, ο οποίος θα αφαιρεθεί κατά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, δεδομένης της αρνητικής ταύτισής του με τον εθνικοσοσιαλισμό και τον Αδόλφο Χίτλερ. Τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια οι φανέλες της ομάδας γράφουν απλά ΓΣΑ (Γυμναστικός Σύλλογος Απόλλων), ενώ αργότερα υιοθετείται το σημερινό έμβλημα με την προτομή του θεού Απόλλωνα.
Το προσωνύμιο "Ελαφρά Ταξιαρχία" οφείλεται στην πολεμική ταινία H επέλαση της ελαφράς ταξιαρχίας με τον Έρολ Φλυν, η οποία προβαλλόταν την εποχή που η ομάδα του '38 δέσποζε στα γήπεδα.
Ιδιοκτήτης και πρόεδρος της επαγγελματικής ομάδας μέχρι το 2005 ήταν ο Κερκυραίος επιχειρηματίας Κώστας Αλαμάνος. Σε αυτόν πιστώνεται η δημιουργία της ομάδας-μοντέλο του '94-'96, αλλά έγινε persona non grata για τους οπαδούς αμέσως μετά, όταν σε μια διετία πούλησε όσους παίκτες μπορούσε και δεν ανανέωσε τα συμβόλαια των υπολοίπων, με το αιτιολογικό ότι ζητούσαν πολλά χρήματα. Ακόμα και σήμερα, ο Αλαμάνος αναφέρεται από τους οπαδούς με το ειρωνικό προσωνύμιο "Κολοσσός" ή το ακόμα πιο ακραίο "ακατονόμαστος".
Στη δεκαετία του '80 οι Απολλωνιστές αποκαλούνταν από τους αντιπάλους με το ψευδώνυμο Ιεχωβάδες, διότι το γήπεδο της Ριζούπολης ενοικιαζόταν τα καλοκαίρια απ' την Εκκλησία των Μαρτύρων του Ιεχωβά, για να διεξάγει τελετές βάπτισης νέων πιστών.
Τελευταία φορά που εν ενεργεία παίκτης του Απόλλωνα έπαιξε στην εθνική ομάδα ήταν στις 8 Μαΐου 1996 (Ντέμης Νικολαϊδης, Ελλάδα-Γεωργία 2-1 στα Ιωάννινα). Τα 13 χρόνια που πέρασαν από τότε είναι το μεγαλύτερο διάστημα στην ιστορία της ομάδας χωρίς παίκτη στην εθνική ομάδα.
Στα τέλη της δεκαετίας του '90 το γήπεδο της Ριζούπολης ήταν σε άθλια κατάσταση. Σώθηκε χάρη στην επιλογή του ως προπονητηρίου για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 και την ανάγκη του Ολυμπιακού Πειραιώς να βρει προσωρινή έδρα. Πιο συγκεκριμένα, ο Ολυμπιακός το ανακαίνισε και το εκσυγχρόνισε (προβολείς-σκέπαστρο), ώστε να το χρησιμοποιήσει κατά το διάστημα που ανεγειρόταν το δικό του γήπεδο, και ακολούθως η Επιτροπή Ολυμπιακών Αγώνων τού επέστρεψε όλες τις δαπάνες, όταν ολοκληρώθηκε το νέο Στάδιο Καραϊσκάκη.
ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΠΑΛΑΙΜΑΧΩΝ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΣΤΩΝ & ΦΙΛΩΝ ΙΩΝΙΚΟΥ
ΑΣΤΕΡΑ ΘΗΒΑΣ
Δημήτρης Σοβατζής Εmail : dim.sobatzis@gmail.com
